HaLk KüLtürü (GeLenekseL OyunLar)

Ağrı
Sallaması:


Köy düğünlerinde en fazla oynanan
oyundur. Oyuna davul-zurna eşlik eder. Figürleri basit olduğundan herkes
tarafından kolaylıkla oynanır. Oyunun süresi belli değildir.





Basso (Besra):


Davul ve zurna ile oynanır. Bu
oyunun kaynağının Besra adlı güzel bir kızın yeteneklerini öven hareketler
olduğu sanılmaktadır. Kız erkek birlikte en az 4 kişiyle oynanır.






Laççi:


Ağır ve hızlı olmak üzere iki
bölümden oluşan ve 6 kişiyle oynanan bir kız halayıdır. Oyundaki figürlerin
ceylanı canlandırdığı söylenir. Oyuna davul-zurna eşlik eder.





Zeyno:


Davul-zurna eşliğinde, en az 6
kişiyle oynanan orta hızda bir kız oyunudur. Geçmişi XlX.yy’a dayanmaktadır.





Çep:


6 kişiyle davul-zurna eşliğinde
oynanan ağırlama niteliğinde bir kız halayıdır. Taşlıçay, Diyadin ve
Doğubeyazıt yörelerinde oynanır.





Koffi:


6 kişiyle davul-zurna eşliğinde
oynanan orta hızda bir kız oyunudur.





Sarma:


Tutak ve Patnos yöresinde
an az 6 kişiyle, davul-zurna eşliğinde oynanan bir kız halayıdır.






Hessike:


Tulum ve davul-zurna eşliğinde
kadın ve erkeklerin birlikte oynadığı bu oyun, ağırlama ve hoplatma
bölümlerinden oluşmuştur.





Çimen-i
Çiçek:


Ağırlama ve hoplatma
bölümlerinden oluşan, en az 6 kızın oynadığı sözlü bir oyundur. Çalgı olarak
davul-zurna, bazen de akerdeon kullanılır.





Meyriko:


Kadınların oynadığı bir oyundur.
Baştaki oyuncu, müzik eşliğinde tek başına bazı figürler yapar, öbür
oyuncular da el çırparak onu coştururlar. Daha sonra toplu olarak oyuna
geçilir.







Çoban Eli:


İki kişinin elde sopalarla
oynadığı bu oyun ağırlama ve hoplatma bölümlerinden oluşur. Oyuncular
sopaları kılıç gibi kullanırlar. Bu oyun Doğubeyazıt, Cumaçay ve Diyadin
yöresinde oynanır.





Ömer Ağa:


Davul-zurna eşliğinde 6 erkeğin
oynadığı bir oyundur. Yeldirme ve hoplatma bölümlerinden oluşur. Zedikan,
Eleşkirt, Toprakkale ve Kösedağ da oynanır.





Ağrı Gülüm:


Altı erkeğin oynadığı hızlı bir
oyundur. Oyuna davul-zurna, bazen de klarnet eşlik eder. Doğubeyazıt,
Diyadin ve Aladağ yörelerinde yaygındır.
Bunların dışında, Tıllara, Dümme, Gelin Gel Bara, Nuray, Köylü Kızı, Hene,
Nare, Daldala ve Lurke gibi halaylar vardır.





Serhat Barı:


Erkeklerin oynadığı bir bardır.
Oyuncular birbirlerine çok yakındırlar. Omuzlar bitişik, eller ya bele
sarılmış ya da aşağıdan birleştirilmiştir. Tutak ve Hamur çevresinde yaygın
olan ve davul-zurna eşliğinde oynanan bu oyunda yiğitlik ve mertlik
figürleri yer alır.





Koçaklama
Barı:


Ağır ağır başlayan ve hızı
giderek artan bir erkek barıdır. Davul-zurna eşliğinde 6 kişiyle oynanır.





Yüksel Barı:


Altı kişiyle oynanan hızlı bir
erkek barıdır.





Sürgün Barı:


Ağırdan
hızlıya geçen ve çeşitli ayak figürleriyle belirgin olan bir erkek oyunudur.
Doğubeyazıt ve Patnos yörelerinde oynanır





Ata Barı:


Altı kişiyle oynanan hızlı bir
oyundur.





Ülker Barı:


Kadın barıdır. Altı kişiyle
oynanır. Ağırlama ve yellenme bölümleri vardır. Ağrı ilindeki halk oyunları
içinde köy orta oyunu niteliğindeki Köse Gelin Oyunu ayrı bir yer tutar.
Anadolu seyirlik oyunlarına iyi bir örnek olan Köse Gelin Oyunu, kırsal
kesimdeki toplumsal yaşamı renklendiren köy orta oyunlarının en yaygınıdır.