kazaya kalan namazlar nasil eda edilir

Kazaya Kalan Namazlar Nasıl Edâ edilir?







Bir namazın eda şekli
nasılsa kazası da aynı olur. Mesela seferde iken dört rekatlı bir
namazı kaçıran kimse bunları ister seferde isterse asli vatanına
döndükten sonra kaza ederken iki rekat olarak kaza eder. İkamet halinde
tam olarak kılınması gereken namazları kazaya bırakan kimse de bunları
hazarda veya seferde yine tam olarak kaza eder.

Namaz kaza edilirken bir sıra gözetilmesi gerekir mi? Eğer namazı kaza
edecek kişi tertip sahibi ise, kaza namazı ile vakit namazı arasındaki
sıraya uymak gerekir. Tertip sahibi değilse, bu namazı kaza etmeden
diğerlerini kılabilir.
Bir kimsenin tertip sahibi sayılması için altı vakitten fazla namazı
kaza kalmamış olmalıdır. Vitir namazı dahil altı vakit namazı kazaya
kalınca tertip sahibi olmaktan çıkar.
Bir kimse ne kadar namazının kazaya kalmış olduğunu bilmese, galip olan
kanaate göre hareket eder. Eğer böyle bir karara varamazsa, borcundan
kurtulduğuna kanaat getirinceye kadar kaza namazı kılması gerekir.
Kaza namazı kılan kimsenin yanında cemaatle vakit namazına başlanırsa, namazını tamamlamadıkça cemaate iştirak edemez.

Kaza namazını evde kılmak daha uygundur. Çünkü bunu açığa vurmak
Cenab-ı Hakka karşı bir cür'et sayılır ve başkaları için kötü örnek
teşkil edebilir.
Kaza namazları üç kerahet vakti dışında her vakitte kılınabilir.
Bunlar: Güneşin doğma, batma ve zeval (güneş tam tepedeyken) vaktidir.
Kaza namazıyla meşgul olmak nafile namazla meşgul olmaktan daha
önemlidir. Fakat beş vakte bağlı olan sünnetler müekked olsun gayri
müekked olsun bundan müstesnadır.
Yani sünnetleri terk ederek, bunların yerine kazaya niyet etmek uygun
değildir. Aksine bu sünnetlere niyet edilmesi daha uygundur. Hatta
kuşluk ve teheccüd namazı gibi haklarında hadis bulunan namazlar da
böyledir. Bunlara da bu şekilde nafile olarak niyet edilmesi evlâdır.
Çünkü bu sünnetler farz namazlarını tamamlar. Ayrıca bunların telafisi
mümkün değildir. Kaza namazlarının ise belirli vakitleri olmadığı için
telafileri mümkündür.

Farz namazlarını kazaya bırakarak günaha giren kimsenin, bu günahtan
kurtulmak için sünnetleri feda etmesi uygun değildir. Böyle bir
kimsenin fazla ibadet yaparak Yüce Allah'ın affına sığınması
gerekirken, kendisi için Rasulullah (s.a.)'ın şefaatinin tecellisine
vesile olacak bir kısım sünnetleri, nafileleri terk etmesi nasıl uygun
olabilir? Hem farzları kazaya bırakmak hem de vakit namazlarını
sünnetten tecrit etmek iki kat kusur olmaz mı? Fetvaya esas olan görüş
budur. Bu görüş Ömer Nasuhi BİLMEN Merhuma aittir.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi DÖNDÜREN, Delilleriyle İslam İlmihali s.,388-393.