Hamilelikte İlaç Kullanımı

Cuma Ocak 02, 2009 4:57 am

Hamilelikte İlaç Kullanımı

Hamilelikte doktorlara danışmadan ilaç kullanımı çok sakıncalı olabilir.

1) Hamilelikte ilaç kullanımı sakıncalı mıdır?

Bazı ilaçlar bebeklerde doğuşsal anormalliklere yol açabilir, bazıları erken doğuma sebebiyet verebilir.

Bunun
için gebeliği planlayan kadınlar dahi yumurtladıktan sonra adet
oluncaya kadar geçen iki haftaya kadarki sürede muhtemelen gebe
olduklarını düşünerek doktorlarına danışmadan ilaç kullanmamalıdırlar.
Gebelikte ise kadın-doğum uzmanını her ilaç kullanımında aramalıdırlar.
İlaç kullanımı sadece gebeliğin ilk üç ayında değil daha önceki
haftalar ve aylarda da bebeklere zarar verebilir ve erken doğuma da yol
açabilir.

2) Hamilelikte ilaç kullanımı nasıl olmalıdır?

Hamile,
doktoruna danıştığı sürece gebelik boyunca pek çok ilacı kullanabilir.
Gebeliğin her gününde, her ayında ve hemen her hastalıkta kullanılacak
ilaç mevcuttur. Gebelikte ilaç kullanılamaz ön yargısı yanlıştır. 9
aylık bir süre insan hayatında uzun bir dönemdir ve bu dönemde gebeler
elbette ki değişik hastalıklara yakalanacaklar, grip olacaklar,
dengelerini kaybedip düşecekler, kollarını bacaklarını zedeleyecekler,
değişik iltihaplar kapacaklar, mideleri bozulacak, idrar iltihabı
geçirebilecekler, kabız olabilecekler ve ishal olabileceklerdir.
Dolayısıyla bir gebenin 9 ay boyunca ilaçsız yaşaması olası değildir.
Yeter ki hekimlere danışarak en doğru ilacı kullansınlar.

3) Hamilelik sırasında kullanılan ilaçların doğacak bebeğe geçişi söz konusu mudur?

Gebelikte
kullanılan ilaçların önemli bir kısmı bebeğe geçer. Ancak çok büyük
molekülü olan ilaçlar plasentadan geçmez ve dolayısıyla bebeğe de
etkisi olmaz ama ilaçların çoğunluğu plansetayı geçecek, bebeğe de
gidecektir. Bu demek değildir ki plasentayı geçip, bebeğe gidebilen
hiçbir ilaç kullanılmamalıdır. Çünkü bu durumda daha önce de
belirttiğimiz gibi pek çok hastalığın gebelikte tedavisinin yapılmaması
gibi bir durum doğurucaktır ki, bu da hem anneye hem de bebeğe daha çok
zarar verir.

4) Bebeğin anne karnında ilaçların yan etkilerine en hassas olduğu dönem sadece hamileliğin ilk üç ayı mıdır?

Gebeliğin
ilk üç ayında bebeğin organları gelişmekte olduğu için verilen bazı
ilaçlar bu gelişimi durdurur ve bebeklerde bazı anormalliklere yol
açabilir. Ama bebek devamlı gelişen bir organizma olduğu için üçüncü
aydan sonra hiçbir zararı yoktur denemez, çünkü gelişim devam
etmektedir ve bazı ilaçlar belirli gebelik haftalarında bebeğe yine
zarar verebilirler, örneğin bazı hormon ilaçları ve kortizon gibi ama
belli dozlarda kalındığı, doktor tarafından verildiği sürece gebeliğin
hemen her haftasında ilaç kullanılabilir.

5) İlaç
prospektüslerinin hemen hepsinde hamilelikte kullanılması uygun
değildir, ibareleri mevcuttur, gerçekten birçoğu hamilelikte
kullanılmaz mı?

Bütün ilaçların prospektüslerinde bu tür
ibarelerin yazılması gebeleri uyarmak içindir. Pek çok ilacın
prospektüsünde kullanılmaz yazmaktadır. Bu, gebelikte kontrolsüz ilaç
kullanımını önlemek için yapılan bir uyarıdır.

6) Doz alımı gebelik sürecine göre değişir mi?

Evet.
Özellikle gebeliğin ilk üç ayında ve doğuma çok yakın zamanlarda bazı
ilaçları kullanmamak veya dozu azaltmak gereklidir. Bebeğin doğuma çok
yakın bir zamanda uzun etkili olan ve vücuttan atılamayan bazı ilaçlar
bebeğe geçtiklerinden doğumdan sonra bebek üzerinde etkilerini gösterir
ki, bu tarz bazı ilaçlar bebekte nefes alamama, dolaşımı bozma gibi
şikâyetlere yol açar. Dolayısıyla bu ilaçları doğumdan bir süre önce
kesmek gereklidir.

7) Hamilelikte antibiyotik kullanımı bebek için sakıncalı mıdır?

Bazı
antibiyotikler gebelikte kullanılmaz. Çünkü bunlar bazen bebeğin kemik
gelişimini olumsuz etkiler veya dişlerini sarı yapar vs. Ama pek çok
antibiyotik de gebelikte emniyetle kullanılabilir ve kullanılmaktadır.

8) Doktor gözetimi almadan ilaç kullanımı bebekte ne gibi sağlık sorunlarına yol açar?

Özellikle
bebeğin organ gelişimi süresinde yani ilk üç ayda alınan bazı ilaçlarda
bebekte kemik gelişiminin olmadığı, bazı kalp anomalileri olduğu,
cinsel organlarının gelişiminde bir takım duraklamalar ve bozukluklar
olduğu gözlemlenmiştir. Yine alınan bazı ilaçlar bebekte işitme
kaybına, böbrek anomalilerine, hatta kol ve bacak eksikliklerine neden
olabilir. Bazı ilaçlar ise bebekte zekâ gelişimine engel olabilir,
bebeğin kilo almasını engeller ve rahim içi gelişme geriliği dediğimiz
sorunları yaratırlar.

Bazı ilaçlar bebekte kanamalara yol
açabilir ve gerek rahim içinde gerekse doğumdan hemen sonra beyinde
kanamalara yol açarak, bebeğin ölümüne neden olabilir.

9) Bitkisel ilaç kullanmak zararlı mıdır?

Doktor
denetiminde olmak, ilacın temiz koşullarda hazırlandığından emin olmak
ve içindeki maddeleri iyi bilmek şartıyla bazı bitkisel ilaçlar
gebelikte kullanılabilir. Örneğin kabızlık ilaçları gibi.

10) Aspirin gebelik sürecinde kullanılmaması gereken bir ilaç mıdır?

Aspirinin
normal 500 mg.lık tabletlerini gebelikte kullanılmasını önermiyoruz. Bu
tabletler hem bebekte bazı damar hastalıkları anomalilerine yol
açabilmekte hem de her gün kullanıldığı takdirde kanamalara sebebiyet
vermektedir.

Ama düşük doz aspirin gebelikte yaygın olarak
kullanılmaktadır. Kılcal damarlardaki pıhtılaşmayı engelleyerek bazı
düşük vakalarında, gelişme geriliği olan bebeklerde gelişmeyi
hızlandırmak için kullanılmasını önerenler vardır. Özellikle tüp bebek
hastalarında bebek aspirini kullanmak yaygın bir gelenektir.

11) Aşı hamile bir bayana uygulanabilir mi? Aşı çeşitlerine göre farklılık gösterir mi?

Gebelikte
bazı aşılar uygulanabilir. Ancak canlı aşı dediğimiz canlı virüsün
vücuda verilerek bağışıklık yaratıldığı aşılarda virüs bebeğe de
geçerek onda da hastalıklara yol açabildiği için kullanılmaz.

Gebelikte
sadece ölü aşılar veya mikrobun ancak protein kısmına karşı
geliştirilen aşılar rahatlıkla kullanılabilir. Örneğin gebelikte grip
aşısı kullanılabilir, ama kızamıkçık aşısı kullanılmaz çünkü bebeğe
kızamık geçebilir ve çok ağır anomalilere yol açabilir.

Yine
gebelikte tetanos aşısı ölü aşısı ölü aşı olduğu için kullanılabilir.
Biz bütün gebelerin gribe karşı daha hassas olduğunu düşünerek grip
aşısının gebelik sırasında vurulmasını özellikle öneriyoruz. Yine son
yıllarda çıkan ve salgın halini alan HPV (insan siğil virüsü) gebelikte
de bulaşabilir ve rahim ağzı kanserine yol açabilir. Bu yüzden HPV
aşısı gebelik öncesi yapılmalı ve bitirilmelidir. Bu aşının gebelik
sırasında kullanılmasının şu ana kadar sakıncası olmadığı düşünülse de
tavsiye edilmemektedir.