ANADOLU KÜLTÜR VE UYGARLIĞI

C.tesi Ara. 13, 2008 3:25 am

ANADOLU KÜLTÜR VE UYGARLIĞI

ANADOLU DA KURULAN UYGARLIKLARIN KÜLTÜR VE MEDENİYETLERİ

DEVLET YÖNETİMİ

Hititlerde:
Başta kral bulunurdu (-Baş yargıç -Baş Rahip -Baş Komutandı)
Pankuş (Hititlerde Meclis)-(Parlâmento)
Tavanana (Hititlerde kraliçe)

MEMLEKET YÖNETİMİ

Kralın yanında memurlar sınıfı ile asillerden oluşan meclisler vardı. İlleri
yönetmekle valiler (prensler) görevlendiriliyordu. Hititlere bağlı devletler
üç gruba ayrılırdı:
1- Müttefik devlet
2- Tabii devlet
3- Vassal (bağlı) devlet

SOSYAL SINIFLAR

Sosyal sınıflar ülke genelinde soylular, rahipler, hürler, namralar (hür-köle
arası sınıf) ve kölelerden oluşurdu. Soylular çok geniş imtiyazlara sahipti.
En yüksek makamlara getirilir ve en geniş topraklara sahip olurlardı.
Şehirlerde halk hürlerden (asiller, rahipler, askerler, memurlar, tüccarlar ve
köylüler ) ve kölelerden oluşurdu. Anadolu'da yaşayan toplumlar fazla dindar
olmadıkları için, Rahipler, Mısırdaki gibi nüfuz kazanamamışlardır.

Köleler:

Savaş esirlerinden oluşurdu. Tarım işlerinde çalışırlardı. Bedel ödeyerek
hürler sınıfına geçebilirlerdi. Belli ölçüde mal-mülk sahibi olabilirlerdi.
Yarı insan kabul edildiklerinden cezalar hürlere oranla yarı yarıya
uygulanırdı.

ORDU SİSTEMİ

Eli silah tutan herkes silah altına alınırdı. Kralın, prenslerin ve valilerin
özel orduları vardı.
Gerekirse ücretli askerler de orduya alınırdı. Ordu yaya ve arabalardan
oluşurdu.

HUKUK
SİSTEMİ

Hititlerde adaletin sembolü güneştir. İlk kanun koyucu devletlerden biridir.
Aile hukuku (miras) düzenlenmiştir (medeni ilk yasa). Hititlerde mülkiyet
hakkı ve kölenin modern hukuku vardı. Kanunlar insancıldır. Tazminat cezaları
ağırlıktadır (bu konuda Sümerlerden etkilenilmiştir). En ağır cezalar Krala ve
devlete başkaldırmaktır. (cezası ölümdür).

EKONOMİK HAYAT

Topraklar kralın malı sayılır ve kral adına ekilirdi. Buna karşılık özel
mülkiyete de izin verilmiştir. Tarım, hayvancılık, madencilik, dokumacılık ve
ticaret başlıca geçim kaynağıydı.
Ticari hayat gelişmişti. Anadolu, Kuzey Suriye ve Mezopotamya arasında ticaret
gelişmişti.

YAZI, DİL VE EDEBİYAT

Hitit ve Urartular, Asur çivi yazısını; Frig, Lidya ve İyonlar, Fenike
alfabesini kullanmışlardır.
Hititler edebiyatın çeşitli dallarında eserler vermişlerdir. Bunların başında
tanrılarına hesap verdikleri anallar ile destanlar gelir. Mezopotamya'dan
etkilenilerek destanlar ve masallar kaleme almışlardır Bu destanların başında
Kumarbi Destanı gelir. Gılgamış Destanı Hititçe'ye çevrildi. Hititlerin
Kumarbi Destanı Yunanlıları etkilemiştir (Yunan şairi Hesidos'un Teogonya
destanına ilham vermiştir). Çivi yazısını Asurlular dan alarak
kullanmışlardır. Çivi yazısının yanında geliştirdikler kendi Hiyeroglif
yazısını da kullanmışlardır.

DİNİ İNANIŞ

Hititler başta olmak üzere Anadoludaki tüm uygarlıkların binlerce tanrısı
vardı (en ünlü tanrıları fırtınalar tanrısı Teşup ile karısı Hera idi).
Lidyalılar, Kibele, Artemis, Zeus ve Apollu gibi Yunan tanrılarına
tapmışlardır. Anadolu uygarlıkları, tanrılara kurban keserek, yiyecek ve
içecek sunarak taparlardı.

Hititlerin ve iyonların ahiret inancı zayıftı. Urartular, ahirete
inandıklarından mezarlarını oda ve ev şeklinde yaparak, içlerine eşyalar
koymuşlardır.

BİLİM

Anadolu'da gelişen bilim, kendisinden önceki Mezopotamya ve Mısır
uygarlıkların yanında Hititlerde Tarihçilik çok ileri bir seviyedeydi.
Anadolu'da bilim, İyonya da ileri bir seviyedeydi. İyonya'nın zenginliği,
coğrafi durumu ve dış dünyayı tanımaları ve kısmen özgür şehir yönetimleri
bilim ve kültür hayatını geliştirmiştir.
Yunanistan'a tesir eden iyon kültürü, Avrupa kültürünün temelini
oluşturmuştur.
Özgür düşünce felsefenin doğmasına neden olmuştur.
Pisagor, matematik ve geometriye bilimsellik kazandırmıştır.

MİMARİ YAPI

Evler, saraylar ve tapınaklar yapmışlardır (dini mimari gelişti). Hititlerin
İveriz Kabartmaları ünlüdür (taş işçiliği). Kral Midas'ın mezarı Frigler in en
ünlü mimari eserlerdir. Heykeltıraşlıkta ileri giderek Tanrı heykelleri ve
Kabartmalar yapmışlardır. Taştan ve tunçtan heykeller (sfenks: insan başlı
aslan) yapmışlardır.