Sahte Faturayı Nasıl Tanırsınız?

Ptsi Ara. 08, 2008 8:39 am

Sahte faturayı tanımanız ya da bundan korunmanız önemli. Çünkü
olayda, parasal boyutuyla birlikte, hapis cezasına varan gerçekten ağır
bir yaptırım silsilesi bulunuyor. Dolayısıyla, ticaretle uğraşıyor
olsam sanırım başıma gelmesinden en çok korkacağım şeylerden biri de
sahte fatura ya da faturaların muhasebe kayıtlarıma girmesi olurdu.
Diyelim ki iyi tanımadığınız bir satıcı ile “ucuza veriyor” diyerek
alışverişte bulundunuz. Satıcınızın size verdiği faturanın gerçekten
kendisine ait olduğunu bilebilir misiniz? Bu fatura bir başkasına ait
ve sahte bir fatura da olabilir.
Hadi siz çok uyanıksınız diyelim, her türlü faturayı süzgeçten
geçirebiliyorsunuz ya da kimlerle alışverişte bulunduğunuzu
biliyorsunuz. Ama yetki verdiğiniz personelinizi kontrol edebilir
misiniz? Ya onlar sizin kadar uyanık değilse? Onların da bilmeden sahte
bir faturayı alma ihtimali en az sizinki kadar bulunuyor. Ya da çok
ketum ve sert bir patronsanız, muhasebe departmanınızda çalışanlar,
sizden çekindikleri için belgesi temin edilemeyen bazı harcamaları
belgelendirebilmek ya da ödenecek vergi miktarını bir parça
azaltabilmek amacıyla bir yerlerden sahte fatura temin edebilir ve bu
yolla da kayıtlarınıza sahte belge girebilir.
İşin içine bir de hinlik katalım mı? Şöyle bir düşünün; bir
çalışanınızın şirketteki bir yolsuzluğunu örtbas etmek amacıyla
kayıtlarınıza sahte fatura sokması çok mu zor?
Örnekleri çoğaltmak mümkün. Bütün bunlar, rastlanan olaylar ve
yaşanan gerçekler. Ancak bu gerçekler sizi, sahte fatura kullanımından
doğacak müeyyidelerden kurtaramayacaktır. Çünkü siz, Ticaret Kanunu
uyarınca basiretli bir tüccarsınız ve “basiretli tüccarın” bu konuda
"bilmiyordum” deme hakkı yok, bilmek zorunluluğu var.

Tanıyabilir Misiniz?
Şimdi,
başlıktaki soruya geçelim. Sahte faturayı nasıl tanırsınız? Yanıt
maalesef olumsuz. Yani sahte faturayı tanıyamazsınız. Tanıyamazsınız
derken, bunu elbette sahte faturayı bilmeden kayıtlarına almış olanlar
için söylüyorum. Yoksa bilerek kullananlar, kayıtlarına soktukları
belgenin sahte olduğunu zaten bilirler. Biz, konunun bilmeden kullanma
boyutuyla ilgileniyoruz.
Diyebiliriz ki, sahte faturayı tespit etmek idare açısından çok
kolay olmakla birlikte, mükellef açısından zor, bazı hallerde
imkânsızdır. Gerçekten de sahte faturanın hasbelkader kayıtlarına
girmiş bulunduğu bazı vergi mükelleflerinin faturayı evirip çevirip,
“Ama bu naylon değil ki, bildiğimiz kâğıttan yapılmış” dedikleri “bir
vakıa” olarak hep anlatılır.
Öyle ki, Danıştay’ın; “Faturaların biçimsel kurallara uygun
olmasının, sevk irsaliyesi ve çek düzenlenmesinin, borsaya tescil
yapılmasının, faturada gösterilen emtianın gerçekten faturaların
düzenleyicisi gözüken kimselerden satın alındığını kanıtlamaya yeterli
olmadığı” şeklinde bir kararı dahi bulunuyor. Yani fatura, şekli
unsurları taşıyor olsa da malınızı gerçekten “o faturayı veren” kişiden
almış olsanız da çek vermiş olsanız da idarece yapılan tespit ve
değerlendirmeler sonucu o fatura “sahte” ise yapacak bir şey yok.

Neler Yapabilirsiniz?
Sahte
faturayı tanıyamayabilirsiniz ancak sahte faturadan korunabilmek için
bazı önlemler alabilirsiniz. Örneğin; öteden beri tanımakta olduğunuz
veya muteber firmalarla alışverişte bulunabilirsiniz. Sahte faturadan
korunabilmeniz için belki de en önemli tedbir kanaatimce budur. Bunun
yanı sıra her zaman banka kanalıyla ödeme yapmayı âdet edinmelisiniz.
Elden tahsilatı teklif edenlere, kâr marjı yüksek olsa bile, kulak
asmamalısınız. Bu tedbir ise sizi sahte faturadan tam anlamıyla
koruyamayacak olmakla birlikte, uğrayacağınız parasal yaptırımların
şiddetini bir ölçüde azaltabilecektir. Çünkü, fatura muhteviyatı malı
gerçekten almış olduğunuzu somut bir delille ispat etmiş oluyorsunuz.
Bazen, sahte fatura düzenleyenler o kadar cesur olabiliyorlar ki
faturanın basım tarihinden öncesine ait tarihler için bile fatura
düzenleyebiliyorlar. Bu açıdan, aldığınız faturalarda matbaa basım
tarihleri ile düzenlenme tarihlerine ya da daha geniş olarak faturanın
şekli unsurlarının varlığına dahi dikkat etmenizde fayda bulunuyor.
Bir de belgelendiremiyorum diyerek sahte faturaya eğilim göstermek
yerine, gider pusulası ya da müstahsil makbuzu düzenleyebilme
seçeneğinizi göz önünde tutabilirsiniz. Yani bir köylüden aldığınız
sürü kuzuyu ya da eti, sütü, yoğurdu fatura dışındaki bazı yasal
belgelerle de belgelendirebilirsiniz.
Diğerleri yapıyor mu bilemiyorum ama İstanbul V.D. Başkanlığı’nın olumlu bir uygulaması var. Başkanlığın, www.ivdb.gov.tr
internet adresinden mükellef sorgulaması yapabiliyor ve faturasını
aldığınız kişinin gerçekte vergi mükellefi olup olmadığını
öğrenebiliyorsunuz.
Şayet içiniz rahat değilse bu konuda en çıkar yol, kayıtların
kendiniz ya da bir müşavir tarafından tetkik edilerek şüphelenilen
faturaların kayıtlardan çıkarılması ve pişmanlık talepli yeni bir
beyanname verilmesidir. Çünkü bu takdirde sadece vergi ve faiz öder,
yargılanmaktan ve ceza ödemekten kurtulabilirsiniz. Ben olsaydım,
şirkette en önem verdiğim departman “muhasebe departmanı” olurdu. Zira,
kaybedilen para kazanılabilir ama kaybedilen itibarın tekrar
kazanılması kolay olmuyor.